Trong kỷ nguyên công nghệ số, “vải nano là gì“ là câu hỏi được nhiều người quan tâm khi tìm hiểu về các chất liệu thông minh. Với khả năng kháng khuẩn vượt trội, chống tia UV và nhiều tính năng đặc biệt khác, vải nano ngày càng phổ biến hơn trong ngành dệt may toàn cầu. Qua bài viết này, ONOFF sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chất liệu này.
Vải nano là gì?
Vải nano được sản xuất bằng công nghệ nano với các hạt siêu nhỏ có kích thước từ 1-100 nanometer được tích hợp vào cấu trúc sợi vải. Nhờ ứng dụng này, vải nano sẽ giữ được độ mềm mại và thoải mái khi mặc. Đồng thời, nano còn sở hữu nhiều đặc tính như khả năng kháng khuẩn, chống thấm nước,…
Nano sở hữu nhiều đặc tính như khả năng kháng khuẩn
Lịch sử phát triển
Công nghệ vải nano có lịch sử phát triển khá dài. Bắt đầu từ thập niên 1980 khi Richard Feynman lần đầu đề xuất khái niệm công nghệ nano. Trong thập niên 1990, các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu về khả năng ứng dụng nano trong ngành dệt may. Đầu thập niên 2000 đánh dấu cột mốc quan trọng với việc sản xuất thử nghiệm vải nano đầu tiên sử dụng nano bạc.
Giai đoạn 2005-2010, công nghệ vải nano bắt đầu được thương mại hóa với quy mô nhỏ. Từ 2010-2015, ngành công nghiệp phát triển đa dạng các loại nano như TiO2, ZnO, carbon nano. Giai đoạn 2015-2020 chứng kiến sự ứng dụng rộng rãi trong thời trang và y tế. Từ 2020 đến nay, vải nano thông minh với khả năng tự điều chỉnh đã ra đời, mở ra kỷ nguyên mới cho ngành dệt may.
Công nghệ vải nano có lịch sử phát triển khá dài
Quy trình sản xuất vải nano
Quy trình sản xuất vải nano bao gồm các bước chính sau:
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu: Lựa chọn sợi gốc là cotton, polyester hoặc sợi vải pha, chuẩn bị các hạt nano như bạc, TiO2, ZnO cùng các nguyên liệu đầu vào khác.
Bước 2: Tích hợp nano bằng 3 phương pháp:
- Phương pháp phủ nano (coating): Phủ hạt nano lên bề mặt sợi
- Phương pháp trộn nano: Trộn hạt nano vào polymer khi tạo sợi
- Phương pháp sol-gel: Tạo màng nano bao phủ sợi
Bước 3: Dệt và hoàn thiện: Dệt vải theo thiết kế yêu cầu, xử lý nhiệt để cố dịnh hạt nano và tăng cường độ bền của vải.
Quy trình sản xuất vải nano
Thành phần & cấu tạo chất liệu
Chất vải nano có cấu trúc phức tạp. Những thành phần chính bao gồm sợi nền được làm từ cotton, polyester, modal hoặc pha trộn nhiều loại sợi. Bên cạnh đó, các hạt nano như bạc (Ag), titan dioxide (TiO2), kẽm oxide (ZnO) được tích hợp vào cấu trúc sợi. Chất liên kết đặc biệt gồm các polymer giúp cố định hạt nano một cách bền vững trong suốt quá trình sử dụng.
Về mặt cấu trúc, vải nano có lớp nano phủ ngoài. Lớp này tạo ra rào cản bảo vệ khỏi các tác nhân bên ngoài. Ngoài ra, sợi trung gian giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì độ bền và tính linh hoạt của vải. Cuối cùng, lớp nano bên trong có chức năng tăng cường khả năng hấp thụ ẩm.
ề mặt cấu trúc, vải nano có lớp nano phủ ngoài
Ưu điểm của vải nano
Khi tìm hiểu về vải nano, chúng ta không thể bỏ qua những ưu điểm vượt trội mà công nghệ này mang lại. Các ưu điểm của vải không chỉ thể hiện ở tính năng kỹ thuật mà còn mang đến trải nghiệm sử dụng hoàn toàn mới cho người dùng.
Kháng khuẩn – khử mùi hiệu quả
Nano bạc trong vải có khả năng tiêu diệt lên đến 99% vi khuẩn có hại. Bao gồm E.coli, Staphylococcus aureus và nhiều loại vi khuẩn gây mùi khác. Cơ chế hoạt động của nano bạc là phá vỡ thành tế bào vi khuẩn. Từ đó, vải ngăn chặn quá trình sinh sản và loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh. Ngoài ra, vải có thể duy trì mùi thơm tự nhiên ngay cả sau nhiều giờ vận động mạnh.
Vải giúp khử mùi hiệu quả
Khả năng chống tia UV
Vải nano có chỉ số chống tia UV lên đến UPF 50+. Tương đương với việc chặn 98% tia UV có hại. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ da khỏi các tác hại của ánh nắng mặt trời. Nhờ vậy, người mặc sẽ giảm nguy cơ ung thư da và lão hóa sớm.
Vải có chỉ số chống tia UV lên đến UPF 50+
Chống thấm & tự làm sạch
Hiệu ứng lá sen là đặc tính nổi bật của vải nano. Do vậy, nước và các chất lỏng khác không thể thấm vào vải mà sẽ tự động lăn ra ngoài. Điều này giúp giữ cho quần áo luôn khô ráo. Đồng thời, vải còn có khả năng tự làm sạch các vết bẩn nhẹ.
Vải chống nước và chất bẩn tốt
Chống tĩnh điện & chống nhăn
Vải nano có khả năng chống tĩnh điện tự nhiên nhờ vào cấu trúc đặc biệt của các hạt nano. Điều này giúp quần áo không bị dính bụi bẩn. Ngoài ra, vải cũng không tạo ra điện tích khi ma sát. Từ đó, trang phục sẽ mang lại cảm giác thoải mái khi mặc. Thêm vào đó, vải nano còn có độ đàn hồi cao, khả năng phục hồi nhanh sau khi bị nén ép. Đặc điểm này giúp quần áo luôn giữ được form dáng ban đầu.
Quần áo có khả năng chống tĩnh điện
Thoáng khí & khô nhanh
Vải nano có khả năng giảm nhiệt 2-3°C so với vải thông thường nhờ vào cấu trúc micro-porous đặc biệt. Các lỗ nhỏ này cho phép hơi ẩm thoát ra ngoài nhanh chóng. Từ đó, vải sẽ giữ cho cơ thể luôn khô ráo và mát mẻ. Đặc biệt, thời gian khô của vải nano chỉ khoảng 30 phút. Con số này nhanh hơn 3-4 lần so với vải cotton truyền thống.
Thời gian khô của vải nano chỉ khoảng 30 phút
Nhược điểm của vải nano
Mặc dù có nhiều ưu điểm vượt trội, những nhược điểm của vải nano cũng cần được xem xét kỹ lưỡng trước khi quyết định sử dụng. Cụ thể như sau:
Giá thành cao
Vải nano có chi phí sản xuất cao gấp 2–3 lần so với các loại vải phổ thông vì sử dụng công nghệ hiện đại và nguyên liệu đắt tiền. Chính vì vậy, các sản phẩm làm từ vải này thường có giá bán khá cao. Tuy nhiên, nhờ độ bền và nhiều tính năng vượt trội, loại vải này vẫn là lựa chọn tiết kiệm về lâu dài.
Cần bảo quản chăm sóc kỹ lưỡng
Do được xử lý ở cấp độ vi mô với các hạt nano và phủ lớp chống bám bẩn, kháng khuẩn, vải nano rất nhạy cảm với các tác động vật lý và hóa học.
Nếu giặt mạnh, sử dụng chất tẩy rửa không phù hợp, hay là ủi ở nhiệt độ cao, các lớp phủ nano dễ bị phá hủy, làm giảm hiệu quả chức năng của vải. Để bảo quản vải này đúng cách, bạn hãy làm theo hướng dẫn sau đây
- Sử dụng nước lạnh hoặc ấm dưới 40°C.
- Xà phòng không chứa clo hoặc chất tẩy mạnh.
- Tránh ánh nắng trực tiếp, nên phơi trong bóng mát để vải không bị biến dạng.
- Sử dụng nhiệt độ thấp với lớp vải bảo vệ để tránh làm hỏng lớp nano.
- Treo hoặc gấp gọn gàng trong tủ khô thoáng.
Bạn nên dùng xà phòng không chứa clo hoặc chất tẩy mạnh
Ứng dụng của chất liệu vải nano
Chất liệu vải nano đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ thời trang đến y tế.
Thời trang
Trong thời trang, vải nano được dùng phổ biến để tạo ra những sản phẩm vừa đẹp mắt vừa tiện lợi. Áo thun làm từ vải nano có khả năng thấm hút mồ hôi và thoáng khí tốt, rất phù hợp để mặc hàng ngày. Áo sơ mi nano chống nhăn và giữ dáng tốt, đặc biệt thích hợp cho dân văn phòng.
Ngoài ra, vải còn được dùng cho đồ thể thao nhờ tính năng khô nhanh, kháng khuẩn. Các sản phẩm mang phong cách streetwear từ chất liệu này cũng rất được giới trẻ ưa chuộng vì kết hợp giữa thiết kế hiện đại và công nghệ tiên tiến.
Sơ mi nano có đặc tính chống nhăn
Đồ bảo hộ
Vải nano được sử dụng nhiều trong sản xuất đồ bảo hộ nhờ những tính năng nổi bật. Các sản phẩm như túi khí làm từ vải nano có độ bền cao, chống thấm tốt, đảm bảo an toàn trong tình huống khẩn cấp. Một số loại áo thông minh còn tích hợp cảm biến sức khỏe nhờ công nghệ nano, giúp theo dõi tình trạng người mặc dễ dàng hơn.
Trong lĩnh vực thể thao chuyên nghiệp, vải nano được dùng để may đồ thi đấu giúp tăng hiệu suất nhờ đặc tính nhẹ, thoáng và khô nhanh. Khẩu trang làm từ vải nano cũng rất phổ biến vì có khả năng lọc bụi mịn, vi khuẩn và virus hiệu quả, đặc biệt hữu ích trong và sau giai đoạn dịch bệnh.
Vải được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất đồ bảo hộ
Đồ dùng sinh hoạt
Vải nano còn được ứng dụng trong sản xuất đồ dùng sinh hoạt hàng ngày như ga giường, khăn tắm, rèm cửa, và đồ nội thất. Những sản phẩm này mang lại không gian sống sạch sẽ, an toàn và thoải mái cho cả gia đình.
Những sản phẩm này mang lại không gian sống sạch sẽ
Mẹo chọn mua các item vải nano
Để có thể tận dụng tối đa lợi ích của vài nano, việc chọn mua đúng sản phẩm chất lượng tốt là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những mẹo hữu ích giúp bạn đưa ra quyết định thông minh.
Để mua vải nano chuẩn, bạn nên kiểm tra kỹ thông tin về loại hạt nano và công nghệ được tích hợp. Tốt nhất là nên chọn vải được sản xuất và phân phối bởi các đơn vị uy tín, có kinh nghiệm trong lĩnh vực. Do là loại vải không quá phổ biến trong tiêu dùng phổ thông, bạn cũng cần sáng suốt khi tham khảo ý kiến đánh giá của những người tiêu dùng trước đó.
Bạn nên chọn mua vải từ thương hiệu uy tín
Việc hiểu rõ vải nano là gì và các đặc tính của vải sẽ giúp bạn đánh giá chính xác chất lượng sản phẩm và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.
Qua bài viết này, chúng ta đã có cái nhìn toàn diện về vải nano là gì? Với những ưu điểm vượt trội như kháng khuẩn, chống UV, chống thấm và thoáng khí, vải nano không chỉ mang lại trải nghiệm sử dụng tốt hơn mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe người dùng.
Đừng quên theo dõi trang blog của ONOFF mỗi ngày để luôn cập nhật tin tức mới nhất về thời trang bạn nhé.
